Dakbedekking met oude teerlagen
Daken van gebouwen die gebouwd zijn voor 1985 kunnen teer bevatten. Meestal gaat het om niet-geïsoleerde daken of daken met een zogenaamd koud dak (isolatie in de dakspouw), voorzien van een ballastlaag.
Wanneer de teerlagen bewerkt of gesloopt worden, kan er blootstelling optreden aan Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK’s). Er is niet één PAK. Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen is een groep van stoffen die kan vrijkomen in de vorm van deeltjes (bij mechanische bewerkingen), maar ook als damp (bij verhitting).
De verschillende PAK’s hebben ieder een ander effect. Een deel van de PAK’s zijn kankerverwekkend (longkanker), mutageen en reproductietoxisch (schadelijk voor de vruchtbaarheid en voor het ongeboren kind). Ook kunnen PAK’s irriterend zijn voor de luchtwegen en oog- en slijmvlies.
PAK’s kunnen opgenomen worden in het lichaam door alle drie de blootstellingsroutes: inademing, opname door de huid en inslikken. In de werkomgeving is de route ‘inslikken’ met name relevant door eten, roken en drinken met vuile handen (hand-mondcontact).
Dakbedekking met oude teerlagen
Eten en drinken verboden
Bronaanpak
Het laten liggen van het dak is vanuit het oogpunt van circulair bouwen niet wenselijk. Bovendien is er door overlagen geen zicht op de staat van het onderliggende dak.
Technische maatregelen
- (Beton) Inzet van bobcat zodra dit mogelijk is.
- (Beton) Een andere wijze van aanbrengen eerste dakdeklaag (zonder verhitten van het met teermastiek vervuilde beton na verwijdering van het oude teermastiek).
- Het gebruik van een bezem wordt waar mogelijk voorkomen. In plaats hiervan wordt een industriële stofzuiger gebruikt (voorzien van HEPA-filter).
Organisatorische maatregelen
- Er zijn alleen mensen aanwezig die daar strikt genomen moeten zijn. Dit houdt ook in dat slopers en dakdekkers niet gelijktijdig ingezet worden.
- De werktijd op een dag wordt beperkt (< 4 uur sloopwerk).
- Er wordt zo vroeg mogelijk begonnen met het werk, om inbranden van de zon en hittebelasting te minimaliseren.
- Er zijn goede sanitaire voorzieningen aanwezig (warm, stromend water, omkleedvoorzieningen).
- Medewerkers kleden zich om en wassen zich voordat men in de auto stapt.
- Medewerkers wassen de handen en het gezicht voor eten, drinken en roken.
- Niet eten, drinken en roken op de werkplek.
Persoonlijke beschermingsmiddelen
- Er wordt gebruik gemaakt van aangeblazen ademhalingsbescherming met een filter tegen damp en deeltjes (A2P3).
- Medewerkers dragen een stofvrije overall.
- Er wordt gewerkt met handschoenen (normale werkhandschoen) deze worden in elke pauze vervangen, of eerder als ze kapot zijn.
N.B. Gezien de hittebelasting moet de tijd waarin met deze volle bescherming gewerkt wordt, beperkt blijven.
Dakbedekking met oude teerlagen
Grenswaarden
In het jaar 2000 heeft BIKUDAK een bedrijfsgrenswaarde vastgesteld voor de totale groep van PAK’s van 300 ng/m3 uitgedrukt in benzo(a)pyreen. In de afgelopen 20 jaar is meer informatie beschikbaar gekomen over de individuele PAK’s. Daarom zijn nieuwe grenswaarden vastgesteld. Voor de PAK’s die kankerverwekkend zijn wordt de wettelijke grenswaarde van benzo(a)pyreen gehanteerd (550 ng/m3). Naftaleen heeft ook een wettelijke grenswaarde (50 mg/m3). Voor overige veel geanalyseerde PAK’s zijn bedrijfsgrenswaarden vastgesteld op basis van de gevaarseigenschappen. Al deze grenswaarden zijn gericht op inademing van stof en damp.
Tabel 1 Geadviseerde grenswaarden voor veel geanalyseerde PAK’s
| Component | CAS-nummer | TGG 8 uur ng/m3 | Soort grenswaarde |
| Naftaleen | 91-20-3 | 50000000 | Wettelijke grenswaarde |
| Acenaftyleen | 208-96-8 | 10000 |
Kick-off op basis van H300, H310, H330, H335, H336 |
| Acenafteen | 83-32-9 | 100000 | Kick-off op basis van H335, H336 |
| Fluoreen | 86-73-7 | 100000 | Kick-off op basis van H335, H336 |
| Fenantreen | 85-01-8 | 1000000 | Kick-off op basis van geen H-zinnen |
| Antraceen | 120-12-7 | 100000 |
Kick-off op basis van H317, H335, H336 |
| Fluoranteen | 206-44-0 | 1000000 | Kick-off op basis van geen H-zinnen |
| Pyreen | 129-00-0 | 10000 |
Kick-off op basis van H300, H310 en H330 |
| Benzo[a]antraceen | 56-55-3 | 550 | Private grenswaarde afgeleid van B[a]P |
| Chryseen | 218-01-9 | 550 | Private grenswaarde afgeleid van B[a]P |
| Benzo[b]fluoranteen | 205-99-2 | 550 | Private grenswaarde afgeleid van B[a]P |
| Benzo[k]fluoranteen | 207-08-9 | 550 | Private grenswaarde afgeleid van B[a]P |
| Benzo[a]pyreen | 50-32-8 | 550 | Wettelijke grenswaarde |
| Benzo[g,h,i]peryleen | 191-24-2 | 550 | Private grenswaarde afgeleid van B[a]P |
| Dibenzo[a,h]antraceen | 53-70-3 | 550 | Private grenswaarde afgeleid van B[a]P |
| Indeno[1,2,3-c,d]pyreen | 193-39-5 | 550 | Private grenswaarde afgeleid van B[a]P |
Voor de PAK’s die kankerverwekkend, mutageen en/of reproductietoxisch zijn (grenswaarde 550 ng/m3) wordt ook een blootstellingsindex (BI) berekend. De gevonden concentraties van de CMR[1]PAK’s wordt gedeeld door de grenswaarden van deze PAK’s. In formulevorm: BI = (concentratie PAK1/grenswaarde PAK1) + (concentratie PAK2/grenswaarde PAK2) + ……… De BI mag niet hoger zijn dan 1.
Arbobesluit: Hoofdstuk 4 en 6 gevaarlijke stoffen en temperatuur (bij het werken met teerhoudende materialen)
Arbobesluit: Hoofdstuk 4 Gevaarlijke stoffen
Arbobesluit Artikel 4.1, lid 1 onder b, d, e, f, h, l
Arbobesluit: Artikel 4.4, lid 3, 4, 5
Arbobesluit: Artikel 4.18, lid 2, 3
Arbobesluit: Artikel 4.20, lid 4
Arbobesluit: Hoofdstuk 6 Fysische factoren
Arbobesluit: Artikel 6.1, lid 1