Biologische agentia (bacteriën, schimmels e.d.)
Vogelpoep is een bekend voorbeeld van biologische agentia
Biologische factoren
Een dakdekker kan te maken krijgen met gevaren veroorzaakt door de natuur, biologische factoren. Het kan gaan om de zogenaamde biologische agentia; virussen, bacteriën, schimmels of parasieten. Maar het kan ook gaan over giftige stoffen die in de natuur voorkomen, zoals de toxinen die vrijkomen bij de steek van een wesp. De arbowet- en regelgeving stelt aan beide groepen andere eisen. In dit hoofdstuk worden ze wel gezamenlijk behandeld.
Biologische agentia
Dakdekkers kunnen te maken krijgen met biologische agentia door:
- Contact met uitwerpselen of urine van besmette dieren, zoals muizen, ratten, vleermuizen, katten en vogels.
- Contact met besmette dierenkadavers, zoals dode ratten of vogels.
- Een prikaccident met besmette naalden of andere scherpe objecten die bijvoorbeeld op dakterrassen aanwezig kunnen zijn.
- Contact met het legionella virus in water of uit koeltorens.
- Een beet van een besmette teek.
In een niet limitatieve lijst van biologische agentia voor platte daken, is weergegeven met welke biologische agentia medewerkers op platte daken te maken kunnen krijgen. Dit overzicht (ook vindbaar onder Oplossingen) is een hulpmiddel. Het is niet volledig en er kunnen altijd nieuwe biologische agentia relevant zijn.
Gevaarscategorieën van biologische agentia
Biologische agentia zijn virussen, bacteriën, schimmels of parasieten. Biologische agentia worden conform artikel 4.84 uit het Arbobesluit ingedeeld in vier gevaarscategorieën:
- Het is onwaarschijnlijk dat het bij de mens een ziekte kan veroorzaken.
- Het kan bij de mens een ziekte veroorzaken en een gevaar voor de veiligheid en gezondheid van werknemers kan opleveren. Het is onwaarschijnlijk dat de ziekte zich onder de bevolking verspreidt. Er is een effectieve behandeling voor de ziekte.
- Het kan bij de mens een ernstige ziekte veroorzaken en een groot gevaar voor de veiligheid en gezondheid van de werknemers. Er bestaat een kans dat de ziekte zich onder de bevolking verspreidt. Er is een effectieve behandeling voor de ziekte.
- Het kan bij de mens een ernstige ziekte veroorzaken en een groot gevaar voor de veiligheid en gezondheid van de werknemers. Er bestaat een kans dat de ziekte zich onder de bevolking verspreidt. Er is geen effectieve behandeling voor de ziekte.
| Categorie | Kan het een ziekte bij de mens veroorzaken? | Kan de ziekte zich verspreiden onder de bevolking? | Is er een effectieve behandeling? |
| 1 | Onwaarschijnlijk | - | - |
| 2 | Kan mogelijk een ziekte veroorzaken | Onwaarschijnlijk | Ja |
| 3 | Kan mogelijk een ernstige ziekte veroorzaken | Mogelijk | Ja |
| 4 | Veroorzaakt een ernstige ziekte | Zeer waarschijnlijk | Nee |
Op de niet limitatieve lijst van biologische agentia voor platte daken, zijn deze gevaarscategorieën ook weergegeven.
Werken met zieke dieren, kadavers en dierlijke uitwerpselen
Kadavers, dierlijke resten en dierlijke uitwerpselen kunnen ziekteverwekkers bevatten (gisten, schimmels, bacteriën en virussen). Bij de werkzaamheden van dakdekkers op het platte dak, kunnen de ziekteverwekkers overgedragen worden naar de mens, door o.a.:
- Het aanraken van zieke/dode dieren of dierlijke resten. Op platte daken gaat het onder meer om katten, vogels, vleermuizen, ratten en muizen.
- Direct contact met of inademen van stofdeeltjes van materiaal dat besmet is door een ziek dier, bijvoorbeeld uitwerpselen, nesten, et cetera.
- Een beet of krab van een besmet dier.
Zie ook de niet limitatieve lijst van biologische agentia voor platte daken.
Overdracht van de ziekteverwekkers kan onder andere plaatsvinden door het aanraken van dieren/kadavers, of het inademen van huidschilfers of van kleine druppeltjes vervuild met uitwerpselen (aerosolen). Opname in het lichaam kan plaatsvinden via:
- Handen en mond – door eten, drinken, wrijven in de ogen of roken tijdens het werk.
- Luchtwegen – door het inademen van stof of kleine druppels.
- Huid – door wondjes, maar soms ook via de intacte huid.
Prik- en snij-incidenten
In uitzonderingssituaties kunnen dakdekkers te maken krijgen met naalden of andere scherpe voorwerpen die mogelijk besmet zijn met hiv, hepatitis B of hepatitis C. Bij blootstelling aan lichaamsvloeistoffen kan degene die zich prikt of snijdt ook besmet raken.
De beet van een besmette teek
Een teek is een kleine spinachtige die leeft van het bloed van zoogdieren, waaronder de mens. Door een beet kunnen teken ziekteverwekkende bacteriën overdragen.
Het meest voorkomende effect van een tekenbeet is de ziekte van Lyme. Jaarlijks lopen mensen in Nederland 1,5 miljoen tekenbeten op. Ongeveer 25.000 mensen daarvan krijgen Lyme met in de meeste, maar niet alle gevallen, een kenmerkende rode ring rondom de beetplek. Het merendeel van de mensen heeft na een antibioticumkuur geen klachten meer. Ongeveer 4% van de mensen met Lyme houden langdurige klachten, zoals neurologische klachten, gewrichts-, huid- of hartklachten.
De kans op het ontwikkelen van de ziekte van Lyme is klein als de teek binnen 24 uur van het lichaam verwijderd is.
Teken kunnen daarnaast in zeldzame gevallen ook leiden tot tekenencefalitis, een ontsteking van de hersenen. In een eerste fase geeft dit klachten als koorts, vermoeidheid en hoofdpijn. In een tweede fase zijn de klachten zeer uiteenlopend waarbij ernstige neurologische klachten mogelijk zijn.
De kans op het ontwikkelen van tekenencefalitis neemt helaas niet af bij het snel verwijderen van de teek.
Overdracht van de ziekteverwekker vindt plaats door een beet van een geïnfecteerde teek. In alle levensstadia kunnen teken besmettelijk zijn (larve, nimf en volwassen vorm). In Noord-Europa zijn teken het meest actief als de grondtemperatuur boven 5-7° Celsius stijgt (maart-november).
De meest voor de hand liggende plek waar dakdekkers te maken kunnen krijgen met teken, is in dode bladeren op een dak.
Eikenprocessierups
De eikenprocessierups heeft brandharen die een giftig eiwit bevatten waarop mensen heftig kunnen reageren. Dit is officieel geen biologische agentia, maar wel een toxine van natuurlijke oorsprong.
De brandharen van de eikenprocessierups kunnen klachten veroorzaken zoals hevige jeuk en irritatie aan huid en ogen. Maar ook irritatie in neus, keel en bovenste luchtwegen. De klachten verschillen van mens tot mens. Sommige mensen ervaren na contact met de brandharen klachten die lijken op een allergische reactie. Brandharen van dode rupsen of uit oude nesten kunnen nog zo’n 6 jaar actief blijven en schade veroorzaken.
De eikenprocessierups leeft in eiken, maar ook in grondnesten en de brandharen kunnen met de wind tot 100 meter verderop verspreid worden. Dakdekkers die in de (ruime) nabijheid van eiken werken, kunnen te maken krijgen met de haartjes. De brandharen geven vooral in de periode van mei tot september klachten.
Insectenbeten
Steken van bijen, wespen of hommels kunnen pijnlijk zijn en bij sommige mensen leiden tot een allergische reactie. Deze insecten komen met name voor rond bloeiende bloemen, gevallen fruit, vuilnisbakken en hagen, maar kunnen ook op het dak voorkomen.
Getoetst door Nederlandse Arbeidsinspectie juni 2025
Eten en drinken verboden
Uitwerking oplossingen
Oplossing 1 Afspraken vastleggen om blootstelling aan biologische factoren te vermijden
Procesafspraak
Bij de voorbereidingen van werkzaamheden op een plat dak wordt de opdrachtgever gevraagd om voor aanvang van het werk bronnen van biologische agentia en andere biologische factoren te verwijderen. Dit betreft in ieder geval:
- Kadavers en dierlijke resten op het dak.
- Eikenprocessierupsen in bomen rondom het dak.
- Nesten van wespen en andere insecten op het dak.
- Naalden en scherpe voorwerpen.
- Oppervlak bedekkende verontreiniging met vogelpoep.
- Werkende hottubs en bubbelbaden (i.v.m. Legionella).
Als deze biologische agentia en biologische factoren niet vooraf zijn verwijderd, dan wordt voor aanvang van het werk een beoordeling van het risico gemaakt. Hierin worden de maatregelen opgenomen die nodig zijn om het werk veilig uit te voeren.
De afspraken met de opdrachtgever worden daarnaast vastgelegd in het contract.
Toelichting:
Een dakdekker kan te maken krijgen met gevaren veroorzaakt door de natuur, biologische factoren. Het kan gaan om de zogenaamde biologische agentia; virussen, bacteriën, schimmels of parasieten. Maar het kan ook gaan over giftige stoffen die in de natuur voorkomen, zoals de toxinen die vrijkomen bij de steek van een wesp.
De arbowet- en regelgeving stelt aan beide groepen andere eisen.
In deze module worden ze wel gezamenlijk behandeld.
De branche heeft een verdiepende inventarisatie biologische agentia gemaakt voor veel voorkomende scenario’s. Als een bedrijf een eigen beoordeling wil maken, dan kan hiervoor gebruik gemaakt worden van een beoordelingsmodel. Een veel gebruikt model is de Blauwdruk Biologische agentia.
Oplossing 2 Vermijden van contact met kadavers of dierlijke resten
Collectief/pbm
In principe worden kadavers of dierlijke resten niet verwijderd door de dakdekker, maar door de opdrachtgever. Wanneer de eigenaar niet in staat is om het kadaver te verwijderen en de werkzaamheden op het dak niet kunnen worden uitgevoerd als het dier er blijft liggen, dan wordt contact opgenomen met de dierenambulance.
Als er geen externe instantie is die het dier ophaalt, dan kan de dakdekker het kadaver of de dierlijke resten verwijderen. Kadavers en dierlijke resten worden nooit met blote handen aangeraakt.
Als het verwijderen van dierlijke resten of kadavers korter duurt dan 5 minuten en niet vaker dan eens per week voorkomt, dan kunnen de onderstaande maatregelen worden gevolgd. Voer in alle andere gevallen een risicobeoordeling uit, bijvoorbeeld met de blauwdruk biologische agentia.
- Dek wondjes op handen of armen goed af.
- Draag nitril wegwerphandschoenen met daar overheen werkhandschoenen en gooi alle gebruikte handschoenen na de werkzaamheden weg. Was direct na het uittrekken van de handschoenen de handen.
- Draag een FFP3 wegwerpmasker.
- Maak gebruik van een hulpmiddel, zoals een grijptang of schop.
- Stop het kadaver in een zak, sluit deze af met een knoop, tie wrap of tape.
- Stop alle persoonlijke beschermingsmiddelen in een andere zak en sluit deze af met een knoop, tie wrap of tape.
- Hulpmiddelen die nog een keer gebruikt worden, worden schoongemaakt met water en zeep. In geval van dode vogels ook met een ontsmettingsmiddel.
- Was de handen na het verwijderen van kadaver of dierlijke resten direct grondig met water en zeep.
- Niet eten, drinken of roken op de werkplek.
Toelichting:
De dierenambulance weet over het algemeen hoe gehandeld moet worden als een dood dier of dierlijke resten worden aangetroffen. Bij dakdekkers zal het meestal gaan om wat kleinere dieren, zoals vogels, muizen en ratten.
Er is voor de branche een risicobeoordeling uitgevoerd met de ‘blauwdruk biologische agentia’. Uitgangspunt daarbij was dat het verwijderen van het kadaver of de dierlijke resten korter duurt dan 5 minuten en hooguit wekelijks plaatsvindt. Voer een nieuwe beoordeling uit als het verwijderen langer duurt of vaker voorkomt.
Oplossing 3 Vermijden van blootstelling bij het verwijderen van uitwerpselen van dieren
Collectief/pbm
Als het gehele dak verontreinigd is met uitwerpselen van dieren (dakoppervlak bedekkende verontreiniging), dan wordt deze vooraf schoongemaakt door de opdrachtgever. Als de dakdekker de verontreinigingen zelf weghaalt, dan wordt dit gedaan met een gereedschap aan een steel én op een manier waarbij geen kleine druppeltjes (aerosolen) ontstaan. Gebruik nooit hogedrukreinigers.
Vermijd contact met de huid (handen, armen, gezicht, et cetera).
Als het schoonmaken van een dak dat verontreinigd is met uitwerpselen van dieren hooguit eenmaal per week (maximaal 30 minuten) of hooguit 5 minuten per dag plaatsvindt, en er gebruik gemaakt wordt van gereedschap met een lange steel, dan kunnen de onderstaande maatregelen worden gevolgd. Voer in alle andere gevallen een risicobeoordeling uit, bijvoorbeeld met de blauwdruk biologische agentia.
- Maak gebruik van gereedschap met een lange steel.
- Draag vloeistofdichte handschoenen met lange manchetten en gooi alle gebruikte handschoenen na de werkzaamheden weg. Was direct na het uittrekken van de handschoenen de handen.
- Draag een FFP3 wegwerpmasker.
- Stop de gebruikte persoonlijke beschermingsmiddelen in een zak en sluit deze af.
- Hulpmiddelen die nog een keer gebruikt worden, worden schoongemaakt met water en zeep.
- Was de handen na het verwijderen van uitwerpselen direct grondig met water en zeep.
- Niet eten, drinken of roken op de werkplek.
Als druppelvorming niet vermeden kan worden, dan is het noodzakelijk om voor de werkzaamheden een risicobeoordeling uit te voeren (project RI&E, TRA en/of LMRA) om te bepalen hoe de blootstelling voorkomen of geminimaliseerd kan worden.
Toelichting:
In de praktijk wordt een schraper of staalborstel gebruikt om te verwijderen. Er is voor de branche een risicobeoordeling uitgevoerd met de ‘blauwdruk biologische agentia’. Uitgangspunt daarbij was dat gereedschap met een steel werd gebruikt (meer dan een meter van de ademzone af). Daarnaast is ervan uitgegaan dat het verwijderen van uitwerpselen korter duurt dan:
- Eén keer per dag, maximaal 5 minuten per dag;
- Eén keer per week, maximaal 30 minuten per keer.
Voer een nieuwe beoordeling uit als het verwijderen langer duurt of vaker voorkomt of als gebruik gemaakt wordt van gereedschap zonder steel.
Oplossing 4 Vermijden van contact met dieren, naalden en scherpe voorwerpen
Collectief
Bij contact met dieren (muizen, ratten, duiven, katten, et cetera) is het mogelijk dat het dier bijt of krabt. Daarom worden levende dieren niet bewust aangeraakt.
Op daken die toegankelijk zijn voor het publiek, bijvoorbeeld in het geval van dakterrassen, is het mogelijk dat er besmette naalden of besmette scherpe voorwerpen aanwezig zijn. Daarom worden deze objecten nooit bewust met de handen opgepakt. Hier wordt altijd een hulpmiddel, zoals een schep of een grijptang voor gebruikt.
Toelichting:
Ook als dakdekkers contact met dieren of scherpe voorwerpen vermijden, is het nog wel mogelijk dat er sprake is van onopzettelijk aanraken. Om deze reden zijn in deze arbocatalogus wel repressieve maatregelen opgenomen en een voorlichtingsmaatregel.
Oplossing 5 Voorkom blootstelling aan schimmels bij het slopen van houten delen
Collectief/pbm
Besteed het slopen van beschimmelde houten delen uit aan een gespecialiseerd bedrijf. Als het gaat om werkzaamheden die maximaal 90 minuten per keer, één keer per week plaatsvinden, dan dragen medewerkers in ieder geval wegwerpmaskers met een P3 filter en werkhandschoenen.
Let op: Bij slopen zijn ook andere risico’s en blootstellingen. Maak daarom altijd een beoordeling van alle risico’s van deze activiteit om na te gaan of aanvullende beheersmaatregelen en/of persoonlijke beschermingsmiddelen nodig zijn. Deze afspraken worden vastgelegd in de project RI&E, het V&G-plan, een TRA of een LMRA. Voer ook een beoordeling biologische agentia uit als het sloopwerk langer dan 90 minuten per keer en/of vaker dan één keer per week voorkomt.
Toelichting:
Bij het slopen van daken kan er sprake zijn van beschimmelde houten delen, maar er is in ieder geval ook blootstelling aan gevaarlijke stoffen zoals respirabel kwartsstof en/of houtstof en soms ook aan PAK’s (teermastiek). Maak daarom vooraf een risicobeoordeling waarbij alle risico’s bekeken worden.
Er is voor de branche een risicobeoordeling uitgevoerd met de ‘blauwdruk biologische agentia’. Uitgangspunt daarbij was het slopen van beschimmelde houten delen kortdurend was: minder dan één keer per week, 90 minuten per keer.
Voer een nieuwe beoordeling uit als het verwijderen langer duurt of vaker voorkomt.
Oplossing 6 Voorkom de aanwezigheid van personen zonder taak
Individueel
Voorkom aanwezigheid van personen als er sprake is van blootstelling aan biologische agentia. Dit is in ieder geval als:
- Kadavers of dierlijke resten verwijderd worden;
- Een dak schoongemaakt wordt waar uitwerpselen/nesten van dieren op aanwezig zijn;
- Er mogelijke bronnen van legionella aanwezig zijn;
- Sloopwerk van beschimmelde houten delen.
Beperk het aantal blootgestelden zoveel mogelijk. Zorg dat er niemand aanwezig is, die geen taak heeft. Dit geldt voor collega’s, eigenaren, andere bedrijven en voorbijgangers.
Oplossing 7 Draag bedekkende bedrijfskleding
PBM
Draag in ieder geval bedekkende bedrijfskleding als:
- Er sprake is van mogelijk besmettingsgevaar door tekenbeten. Dit is het geval als er dode bladeren op een dak liggen of om gras dat op daken of rondom de dakopgang groeit.
- Er eikenprocessierupsen aanwezig zijn in een straal van ongeveer honderd meter vanaf de werklocatie.
Bedekkende kleding houdt in: dichte schoenen (veiligheidsschoenen voldoen), lange mouwen en een lange broek. Draag werkhandschoenen als het onvermijdelijk is om met de handen de bladeren te verwijderen.
Oplossing 8 Voorlichting en instructie over biologische factoren
Voorlichting
Dakdekkers ontvangen minimaal jaarlijks aantoonbaar voorlichting over biologische agentia en biologische factoren:
- Welke planten of dieren een gevaar kunnen opleveren.
- Wat het gevaar is van (besmette) naalden.
- Op welke manier schadelijke blootstelling optreedt.
- Welke effecten kunnen optreden.
- De maatregelen die genomen kunnen worden om de kans op contact te verkleinen.
- Welke hygiënische maatregelen genomen moeten worden na mogelijk contact met biologische agentia.
- Contact met mogelijk besmette kadavers, dieren, uitwerpselen van dieren:
- Wat te doen als er een kadaver of dierlijke resten op het dak aanwezig zijn.
- Welke persoonlijke beschermingsmiddelen gebruikt moeten worden als contact niet vermeden kan worden.
- De gevaren van contact met besmette dieren.
- Wat te doen bij beten/krabben. - Teken:
- Het leefgebied van de teek.
- De gevaren van een tekenbeet.
- De maatregelen die genomen kunnen worden om de kans op een tekenbeet te verkleinen.
- De noodzaak van tekenchecks.
- De wijze waarop teken verwijderd kunnen worden.
- Hoe gehandeld moet worden na een tekenbeet. - Eikenprocessierups:
- Hoe een eikenprocessierups herkend kan worden.
- Het leefgebied van de eikenprocessierups.
- De gevaren van de brandharen.
- De maatregelen die genomen kunnen worden om blootstelling aan de brandharen te verminderen.
- Bij wie mensen met een overgevoeligheid voor de brandharen zich kunnen melden. - Bijen, wespen of hommels:
- Wat te doen als een nest wordt aangetroffen.
- Hoe te handelen in geval van een steek.
- Hoe ziet een allergische reactie eruit.
- Wanneer moet de huisarts bezocht worden:
- Bij hevig jeukende, rode bultjes of ademhalingsproblemen
- Als de steek in de buurt van mond, tong, neus of hals zit
Oplossing 9 Zorg voor de aanwezigheid van specifieke hulpmiddelen
Repressieve maatregel
Zorg dat naast de standaard EHBO-middelen ook specifieke hulpmiddelen aanwezig zijn. Bij de dakdekkers is dit in ieder geval:
- Hulpmiddelen om teken te verwijderen, zoals een tekenkaart of een tekenpincet;
- Een uitzuigpompje voor steken;
- Verzachtende zalf (aloë vera, calendula, et cetera);
- Plakband om de huid te strippen van de brandharen van de eikenprocessierups.
Zorg dat er altijd schoon water en zeep aanwezig zijn, zodat de huid gespoeld kan worden na prik-, snij-, krab-, beet- en steekincidenten. Natuurlijk moet schoon water en zeep ook aanwezig zijn voor de normale persoonlijke hygiëne zodat de handen gewassen kunnen worden voor en na eten, drinken, roken en toilet bezoek.
Laat bij bijt-, krab-, prik-, snij-incidenten de wond goed doorbloeden (niet stelpen), spoel vervolgens met water en neem direct contact op met de huisarts. Volg vervolgens de aanwijzingen van de huisarts.
Neem na een tekenbeet contact op met huisarts na de volgende verschijnselen:
- Een verkleuring van de huid op de plek van de tekenbeet, die langzaam groter wordt. Deze kan tot drie maanden na een tekenbeet verschijnen.
- Koorts en eventuele spier- en gewrichtspijn, in de eerste weken na een tekenbeet.
Spoel de huid ook in geval van irritatie door de brandharen van een processierups. Neem direct contact op met de huisarts als iemand benauwd wordt of als oogleden, lippen of tong dikker worden. Deze klachten kunnen wijzen op een allergische reactie.
Oplossing 10 Jeugdigen werken niet met biologische agentia van categorie 3 of 4
Individueel
Jeugdigen tot 18 jaar worden niet blootgesteld aan biologische agentia van categorie 3 of 4. Uit de risico-inventarisatie en -evaluatie (gehele organisatie of bepaalde projecten/klussen) moet blijken welke aanvullende werkzaamheden niet uitgevoerd mogen worden door jeugdigen.
Jeugdige dakdekkers mogen in ieder geval de volgende werkzaamheden NIET uitvoeren:
- Schoonspuiten van oppervlakten die besmet zijn met uitwerpselen van dieren.
- Hanteren kadavers en dierlijke resten.
- Verwijderen van naalden en scherpe voorwerpen.
De organisatie stelt een beleid op voor jeugdigen waarin het onderwerp biologische agentia is opgenomen. Hierin staat in ieder geval welke werkzaamheden jeugdigen niet mogen uitvoeren en de manier waarop voorlichting aan deze groep wordt geregeld.
Oplossing 11 Zwangeren beschermen tegen biologische agentia die schadelijk kunnen zijn voor het verloop van de zwangerschap of voor het ongeboren kind
Individueel
Zwangeren mogen geen werk verrichten waarbij zij mogelijk blootgesteld kunnen worden aan biologische agentia die schadelijk zijn voor henzelf, voor het verloop van de zwangerschap of voor het ongeboren kind.
Uit de risico-inventarisatie en -evaluatie (gehele organisatie of bepaalde projecten/klussen) moet blijken welke aanvullende werkzaamheden niet uitgevoerd mogen worden door zwangeren. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van de Niet limitatieve lijst van veel voorkomende biologische agentia
Ook een preventief consult bij de bedrijfsarts, eventueel aangevuld met een werkplekonderzoek door een arbeidshygiënist, kan leiden tot de beslissing dat werkzaamheden niet uitgevoerd mogen worden tijdens de zwangerschap.
Zwangeren mogen volgens het Arbobesluit in ieder geval geen werkzaamheden uitvoeren waarbij zij mogelijk blootgesteld kunnen worden aan Toxoplasma en Rubellavirus (rode hond), tenzij gebleken is dat zij hiervoor immuun is. Dit houdt in dat zwangeren die niet immuun zijn in ieder geval werkzaamheden waarbij contact is met aarde of kattenfeces niet mogen uitvoeren.
Zwangere medewerkers voeren de volgende werkzaamheden niet meer uit:
- Schoonspuiten van oppervlakten die besmet zijn met uitwerpselen van dieren.
- Hanteren kadavers en dierlijke resten.
- Verwijderen van naalden en scherpe voorwerpen.
De organisatie stelt een beleid op voor zwangeren waarin het onderwerp biologische agentia is opgenomen. Hierin staat in ieder geval:
- Welke werkzaamheden (niet-immune) zwangeren niet mogen uitvoeren.
- Dat de zwangere gebruik kan maken van een preventief consult bij de bedrijfsarts en hoe zij dit kan regelen.
- De manier waarop voorlichting aan de medewerkers wordt gegeven voor wie dit onderwerp van toepassing kan zijn (zwangeren, maar ook andere vrouwen in de vruchtbare leeftijd).
Bijlagen
Biologische agentia (bacteriën, schimmels e.d.)
| Artikel Arbobesluit | Activiteit | Oplossingen Arbocatalogus | Niveau |
|---|---|---|---|
| Niet ter toetsing | Werkzaamheden op het dak | Opl_1 Afspraken vastleggen om blootstelling aan biologische factoren te vermijden | Procesafspraak |
| Artikel 4.87a lid 1, 2 en 3 onder a en c | Verwijderen van kadavers of dierlijke resten | Opl_2 Vermijden van contact met kadavers of dierlijke resten | Collectief/pbm |
| Artikel 4.87a lid 1, 2 en 3 onder a en c | Schoonmaken van het dak | Opl_3 Vermijden van blootstelling bij het verwijderen van uitwerpselen van dieren | Collectief/pbm |
| Artikel 4.87a lid 1, 2 en 3 onder a en c | Werkzaamheden op het dak | Opl_4 Vermijden van contact met dieren, naalden en scherpe voorwerpen | Collectief |
| Slopen van beschimmelde houten delen | Opl_5 Voorkom blootstelling aan schimmels bij het slopen van houten delen | Collectief/pbm | |
| Artikel 4.87a lid 3 onder b | Werkzaamheden op het dak | Opl_6 Voorkom de aanwezigheid van personen zonder taak | Individueel |
|
Artikel 4.87a lid 3 onder c (biologische agentia) Artikel 4.1c lid 1 onder f (toxinen) |
Werkzaamheden op het dak | Opl_7 Draag bedekkende bedrijfskleding | PBM |
|
Artikel 4.10d lid 1 onder a, b, d, e, f, g, h (toxinen) Artikel 4.102 lid 1 onder a, b, c, d, e (biologische agentia) |
Werkzaamheden op het dak | Opl_8 Voorlichting en instructie over biologische factoren | Voorlichting |
| Niet ter toetsing | Werkzaamheden op het dak | Opl_9 Zorg voor de aanwezigheid van specifieke hulpmiddelen | Repressief |
| Artikel 4.105 lid 2 | Werkzaamheden op het dak met biologische agentia | Opl_10 Jeugdigen werken niet met biologische agentia van categorie 3 of 4 | Bijzondere groepen |
| Artikel 1.42 lid 1 | Werkzaamheden op het dak met biologische agentia | Opl_11 Zwangeren beschermen tegen biologische agentia die schadelijk kunnen zijn voor het verloop van de zwangerschap of voor het ongeboren kind | Bijzondere groepen |
Biologische agentia (bacteriën, schimmels e.d.)
CAO BIKUDAK
ARTIKEL 14 Arbeidsomstandigheden
De werkgever is verplicht de onderstaande persoonlijke beschermingsmiddelen en collectieve- en/of individuele valbeveiligingsmiddelen aan de bij hem in dienst zijnde werknemer ter beschikking te stellen:
- gehoorbescherming (bijvoorbeeld otoplastieken);
- adembescherming (bijvoorbeeld een gezichtsmasker of stofkap);
- veiligheidsschoenen;
- werkhandschoenen;
- hekwerk;
- harnas met toebehoren;
- zonnebril met UV-bescherming;
- (zonne)pet met nekflap ter bescherming tegen UV-straling;
- UV-beschermende werkkleding;
- zonnebrand.