Gevaarlijke stoffen
Veilige gasopslag
Werknemers in de platte dakensector kunnen worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen als kwartsstof (grind) of houtstof. Veilig omgaan met gevaarlijke stoffen kan alleen als bekend is met welke stoffen wordt gewerkt en wat de risico’s zijn. Bij de keuze van materialen moet rekening worden gehouden met de gevaren die bij de verwerking kunnen optreden.
Langdurig met gezondheidsschadelijke stoffen werken kan zelfs tot heel ernstige aandoeningen leiden. Een van de belangrijkste risico’s van gevaarlijke stoffen op het werk is dat blootstelling niet altijd direct zichtbaar of merkbaar is. Gezondheidsklachten bijvoorbeeld, kunnen pas na jaren verschijnen. Denk aan longkanker als gevolg van blootstelling aan kwartsstof of asbestose als gevolg van blootstelling aan asbest.
Ook is het effect van stof op de gezondheid afhankelijk van de schadelijkheid van het stof en de hoeveelheid (concentratie) stof in de lucht. Daarnaast wordt de kans op gezondheidsschade bepaald door hoelang men in het stof moet werken, de gevoeligheid voor stof en de zwaarte van het werk. Bij zwaar werk wordt dieper ingeademd waardoor per saldo meer stof wordt ingeademd.
De gevolgen verschillen per product of stof. Van sommige producten of stoffen krijgt men huidirritatie (eczeem), van andere irritatie/ontstekingen aan luchtwegen (astma) en van weer andere hoofdpijn. Voorbeelden hiervan in de dakbedekkingsbranche zijn THF lasvloeistof en het vrijkomen van isolatievezels bij het zagen van isolatieplaten. Daarnaast geven bepaalde werkmethoden een grotere blootstelling aan gevaarlijke stoffen dan andere *).
Toelichting voor gebruik van begrippen schadelijke en gevaarlijke stoffen
Opslag gevaarlijke stoffen
Werkgevers en werknemers zijn verplicht om zorgvuldig om te gaan met de opslag, het transport en het gebruik van gevaarlijke stoffen op de eigen bedrijfslocatie en tijdens de uitvoering van hun dakprojecten. In de praktijk zal het vaak gaan om de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen en gasflessen.
-------------------------
*) Of werken met een product gezondheidsschadelijk is, hangt ook af van de wijze waarop men eraan wordt blootgesteld. Dit wordt mede bepaald door de verwerkingsmethode, de werkomstandigheden, de omgevingscondities, de mate van kennis, specialisatie, maar ook de fysieke conditie van de werknemer. In dit kader is het nuttig goed kennis te nemen van publicaties en onafhankelijke wetenschappelijke rapporten van belangenorganisaties op het gebied van dakmaterialen zoals Probasys Benelux, VEKUDAK en VESP.Of
Gevaarlijke stoffen
Gasflessen staan stabiel
MATERIAAL VERWIJDEREN
Bronaanpak
Verricht geen werk aan asbest- of teerproducten. Waarschuw de uitvoerder als u deze producten aantreft.
Collectieve maatregelen
Inventariseer:
- Aanwezigheid teerhoudend materiaal zoals teermastiek, teer-geïmpregneerde dakisolatie
- Asbest bevattend materiaal in bijvoorbeeld daktegels, dakdoorvoeren, beplating. verwijderen door gespecialiseerd en gecertificeerd bedrijf met opgeleid personeel (DTA)
- Vrijkomen van vezels bij steenwol, glaswol en cellulair glas
- (kwartshoudend) stof, bijvoorbeeld bij verwijderen van leislag, fijn grind en ballast grind
Maar ook bij hakken/doorslijpen tegels, mortel aanmaken, slijpen van dakpannen, slijpen van voegen en boren in beton e.d.
- Beoordeel op mogelijke overige gevaarlijke, schadelijke stoffen (hinderlijk- en niet hinderlijk), zoals kitten, primers, lijmen, oplosmiddelen e.d.
- Aandacht voor (biologische) agentia: dode vogels/muizen en vogelpoep e.d.
Verdere acties:
- Werkgebied afschermen: bijv. door (mobiele) overkapping aanbrengen
- Beperken van overige omgevingsrisico’s
- Beperk de duur van blootstelling: kies evt. voor aangepaste werkmethode
- Stel in alle gevallen een sloopplan op en denk aan wettelijke registratieverplichtingen (asbest)
- Vervoer, opslag en afvoer vindt plaats in afgesloten containers
- Laat volle afvalcontainers regelmatig, liefst dagelijks, verwijderen
- Informeer de belanghebbende partijen
Individuele maatregelen
- Beperk de duur van de blootstelling
- Houd rekening met de maximaal aanvaardbare concentratie
- Zorg voor ventilatie
- Gebruik doelmatige PBM
STOF
Bronaanpak
Bronaanpak is niet mogelijk.
Collectieve maatregelen
- Ga na of er sprake is van stof
- Af te voeren materiaal vochtig maken
- Voer het werk (ballastlaag verwijderen) bij regenachtige weersomstandigheden uit
- Grind machinaal afzuigen
- Bouwstofzuiger met fijnstoffilter gebruiken
Individuele maatregelen
- Veegmachine gebruiken voorzien van stofafzuiging i.p.v. handmatig vegen
- Beperk de duur van de blootstelling
- Houd afstand tot de bron van het stof
- Ademhalingsbescherming: filter in combinatie met afzuiging afgestemd op vorm gezicht
- Voorkom lekkage langs de randen stofbescherming (littekens/poten van bril)
- Trek stofdichte wegwerpkleding aan en vervang deze kleding regelmatig
- Voorkom dat gebruikte PBM (o.a. filters) worden hergebruikt
- Vervang tijdig de filters.
- Houd PBM schoon
- Zet de stofbescherming niet te snel af
BLOOTSTELLING: ADEMHALING
Bronaanpak
- Raadpleeg leverancier d.m.v. productinformatiebladen
- Gebruik stoffen die minder gezondheidsschadelijk zijn
- Pas producten toe op waterbasis
Collectieve maatregelen
- Beoordeel de heersende windrichting, werk van de wind af
- Machinaal verwijderen, bouwstofzuiger
- Vermijd werken in benzine- en dieseldampen, gebruik bij voorkeur elektrisch aangedreven (transport) machines
- Voorkom mogelijke gaslekkage: keur periodiek gasbranders, gasslangen
Individuele maatregelen
- Beperk de duur van de blootstelling
- Ademhalingsbescherming: filter in combinatie met afzuiging afgestemd op vorm gezicht
- Voorkom dat evt. filters worden hergebruikt
- Vervang tijdig de filters
- Houd PBM schoon
- Zet de ademhalingsbescherming niet te snel af
- Voorkom lekkage langs de randen ademhalingsbescherming (littekens/poten van bril)
- Bij (langdurige) werkzaamheden: volgelaatskap met aangedreven gefilterde lucht
- Veegmachine met stofafzuiging gebruiken i.p.v. vegen
- Inspecteer voor ieder gebruik koppelingen van branders en gasslangen
BLOOTSTELLING: OGEN
Bronaanpak
- Raadpleeg leverancier: gebruik stoffen die minder gezondheidsschadelijk zijn
- Pas producten toe op waterbasis
Collectieve maatregelen
- Beoordeel de heersende windrichting, werk van de wind af
- Gebruik geen agressieve reinigingsproducten (zeep, cleaner, ontvetter e.d.)
Individuele maatregelen
- Beperk de duur van de blootstelling
- Draag goed sluitende stofbril afgestemd op vorm gezicht
- Houd PBM schoon
- Voorkom lekkage langs de randen van de oogbescherming (littekens/poten van bril)
- Zet de oogbescherming niet te snel af
- Aanwezigheid van oogspoeldouche
BLOOTSTELLING: HUID
Bronaanpak
- Raadpleeg leverancier: gebruik stoffen die minder gezondheidsschadelijk zijn
- Pas producten toe op waterbasis
Collectieve maatregelen
- Draag brandvertragende katoenen kleding
- Afhankelijk van weersomstandigheden gebruik van pet met nekflap
- Beoordeel de heersende windrichting, werk van de wind af
- Gebruik geen huid irriterende reinigingsproducten (zeep, cleaner, ontvetter e.d.)
Individuele maatregelen
- Beperk de duur van de blootstelling
- Gebruik PBM: goed sluitende wegwerphandschoenen of handschoenen eenmalig gebruik / oogbescherming / stofdichte wegwerpoverals met lange mouwen en pijpen e.d.
- Houd de huid bedekt, ontbloot bovenlijf of korte broek is niet toegestaan
BLOOTSTELLING: HYGIËNE
Bronaanpak
- Raadpleeg leverancier: gebruik stoffen die minder gezondheidsschadelijk zijn
- Pas producten toe op waterbasis
Collectieve maatregelen
- Zorg voor adequate schafgelegenheid, kleed-, toilet- en wasgelegenheid
- Niet eten of drinken in de nabijheid van werkgebied
- Na het werk de handen/gezicht eerst met koud water afspoelen en daarna wassen
- Gebruik geen agressieve reinigingsproducten (zeep, cleaner, ontvetter e.d.)
- Werkkleding bij hergebruik regelmatig wassen of chemisch reinigen
- Houd werkkleding gescheiden van de dagelijkse kleding
- Houd de huid bedekt, ontbloot bovenlijf of korte broek is niet toegestaan
- Zorg dat er niet wordt gerookt in de schaftgelegenheid
Meer informatie
Gevaarlijke stoffen
Adem- en gezichtsbescherming
Arbobesluit: Hoofdstuk 4 afdeling 1 Gevaarlijke stoffen
Arbobesluit: Artikel 4.1 Definities
Arbobesluit: Artikel 4.1B Zorgplicht van de werkgever
Arbobesluit: Artikel 4.1C Beperken van blootstelling; algemene preventieve maatregelen
Arbobesluit: Artikel 4.2 Nadere voorschriften risico-inventarisatie en -evaluatie, beoordelen
Arbobesluit: Artikel 4.2A Nadere voorschriften risico-inventarisatie en -evaluatie, aanvullende registratie
Arbobesluit: Artikel 4.3 Grenswaarden
Arbobesluit: Artikel 4.4 Arbeidshygiënische strategie
Arbobesluit: Artikel 4.5 Ventilatie
Arbobesluit: Artikel 4.6 Voorkomen van ongewilde gebeurtenissen
Arbobesluit: Artikel 4.7 Maatregelen bij ongewilde gebeurtenissen
Arbobesluit: Artikel 4.10A Onderzoek
Gevaarlijke stoffen
Ademhalingsbescherming verplicht
CAO BIKUDAK
ARTIKEL 14 ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN
4. De werkgever is verplicht de onderstaande persoonlijke beschermingsmiddelen en collectieve- en/of individuele valbeveiligingsmiddelen aan de bij hem in dienst zijnde werknemer ter beschikking te stellen:
- gehoorbescherming (bijvoorbeeld oordoppen);
- adembescherming (bijvoorbeeld een gezichtsmasker of stofkap);
- veiligheidsschoenen;
- werkhandschoenen;
- hekwerk;
- harnas met toebehoren;
- zonnebril met UV-bescherming;
- (zonne)pet met nekflap ter bescherming tegen UV-straling;
- UV-beschermende werkkleding;
- zonnebrand.
5. Het slopen, bewerken en verwerken van asbest is verboden. Van dit verbod zijn bedrijven uitgesloten, die voldoen aan de wettelijke eisen voor asbestsloop, zoals gesteld bij of krachtens het
Asbestverwijderingsbesluit 2005 zoals vastgesteld door het Ministerie van VROM.